Er dreigt een crisis in de rechtsbijstand, schrijft Trouw op basis van onderzoek dat de SP heeft uitgevoerd. Advocaten die pro deo werken, klagen over kaalslag. Maar hoe groot is de kloof tussen de sociale advocatuur en werken bij een topkantoor?

Minister Sander Dekker wil de kosten van de rechtshulp verder terugbrengen door meer zaken buiten de rechter om op te lossen. Ook wil hij geen extra geld vrijmaken voor de sociale advocatuur, terwijl dat door commissies wel geadviseerd wordt.

De 1200 pro deo advocaten die meewerkten aan het onderzoek, maakten zich dan ook vrijwel allemaal zorgen over de plannen van minister Dekker. Ze vrezen voor de kwaliteit en toegankelijkheid van de rechtsbijstand en twee op de drie van hen overweegt zelfs te stoppen met het werk omdat de vergoedingen te laag zijn.

Dat is geen wonder, als je kijkt naar wat advocaten overhouden van gesubsidieerde zaken. Hoewel advocaten de reputatie hebben dat ze in dure auto’s rijden en in prachtige panden werken, is het een idealistische keuze om vooral aan pro deo zaken te werken.

Business Insider zocht uit hoe de pro deo zaken worden vergoed, wat de advocaat daarvan overhoudt en wat advocaten bij topkantoren verdienen.

Hoe wordt een pro deo advocaat vergoed?

Omdat niet iedereen een dure advocaat kan betalen, wordt de rechtshulp voor sommige mensen betaald. Als iemand een verzamelinkomen lager dan 26.900 (voor alleenstaanden) of 38.000 euro (met partner of als diegene in zijn eentje voor een minderjarig kind zorgt) heeft, heeft diegene recht op gesubsidieerde rechtsbijstand en betaalt hij of zij alleen een eigen bijdrage.

Dat betekent niet dat de overheid alle kosten van de advocaat vergoedt. De vergoeding die een advocaat krijgt, is afhankelijk van het aantal uur dat een zaak gemiddeld zou moeten kosten. Per uur krijgen advocaten 108,57 euro uitgekeerd en de advocaat krijgt een administratieve vergoeding van 19,47 euro.

Het probleem is dat de normering voor het aantal uren dat zaken meestal kosten, ongeveer 20 jaar geleden is vastgesteld. Volgens recent onderzoek zijn advocaten gemiddeld meer tijd kwijt aan zaken dan ze volgens de normering vergoed krijgen. Daardoor werken ze dus voor minder dan 108,57 per uur, al is niet precies te zeggen wat ze dan wel verdienen.

Tegen NRC zei advocaat in het familierecht Tim Hermans in 2015 dat het verschil tussen zaken met en zonder toevoeging enorm is. "Neem de scheidingszaak die ik laatst deed. Als het geen toevoeging was geweest, zou ik daar zo’n 8.000 euro mee verdiend hebben”, maar nu kreeg hij maar 1.400 euro.

Sociaal advocaat Carrie Jansen (55) zegt in het hetzelfde artikel dat haar salaris door de pro deo zaken niet enorm hoog is. "Meer dan een salaris van 2.500 euro netto houd ik niet over, al doe ik 120 zaken per jaar en werk ik meer dan fulltime.”

Wat zijn de kosten van een pro deo advocaat?

Dat het nettosalaris van een pro deo advocaat relatief laag uitvalt, heeft meerdere oorzaken. Ten eerste vult een advocaat nooit z'n volledige werkweek met declarabele uren. Zo zijn advocaten ook tijd kwijt aan de opleiding van advocaat-stagiairs en aan hun eigen bijscholing. Regels en wetten veranderen voortdurend, en om dat te weten moeten advocaten zich daar verplicht in verdiepen. Ook moeten advocaten regelmatig overleggen met collega's op kantoor.

Daarnaast zijn er ook een hoop kosten. Het pand waar de advocaat zich vestigt moet betaald worden, en alle zaken die daarbij komen kijken, zoals gas, water, licht, internet en koffie ook.

Tot slot zijn advocatenkantoren ook geld kwijt aan ondersteunend personeel en aan bijscholing. Cursussen kosten een hoop geld, maar ook abonnementen op vakbladen, informatiesystemen en nieuwe uitgaves van standaardwerken en nieuwe wetboeken zijn duur.

Wat verdienen advocaten bij topkantoren?

Veel advocaten doen niet altijd pro deo werk, maar mixen het met betaalde zaken. Wanneer je als advocaat kiest om niet alleen of vooral aan gesubsidieerde zaken te werken en bij een bureau te gaan werken, ligt je salaris doorgaans wat hoger.

Uit het jaarlijkse onderzoek De Stand van de Advocatuur & het Notariaat 2019 blijkt bijvoorbeeld dat de bruto maandsalarissen van eerstejaars advocaten tussen de 2.522 en 4.154 euro liggen.

Advocaten met wat meer ervaring, vier jaar, verdienen tussen de 3.587 en 6.230 euro per maand.

Met zeven jaar ervaring verdienen advocaten tussen de 5.150 en 9.047 euro per maand, exclusief vakantiegeld en eventuele bonussen.

Lees meer over salaris: